Vakantie voorbij, en nu?

Vakanties zijn een bijzonder fenomeen. Het ‘vieren’ van vakantie als een onderbreking van het werkritme wordt inmiddels door veel Nederlanders als een noodzakelijk remedie beschouwd voor de inspanningen in een baan of het ondernemerschap. Bij voorkeur met meerdere doses per jaar in te nemen. Dit fenomeen bevestigt de immer aanwezige tegenstelling tussen een groot deel van het leven in een werkritme en het beleven van vrijheid in de vakantie. Een korte illustratie van deze tegenstellingen, zomaar uit het leven gegrepen, gevolgd door wat woorden van troost en hulp om met deze tegenstellingen te leren leven.

De eerste behoefte een vakantie te boeken ontstaat zodra het werkleven na een vorige vakantie weer in volle hevigheid ervaren wordt. In de steeds eerder donker wordende avonden begint de zoektocht over internet naar een geschikte vakantiebestemming. Gestart met het plezierige idee weg te dromen over heerlijke vakantiebestemmingen, devalueert het goede voornemen deze bezigheid al snel in het urenlang doorklikken van schreeuwerige vakantieaanbiedingen op talloze sites. Als na een kwellende periode uiteindelijk een beslissing gevraagd wordt is het kritisch vermogen aangetast door een overmatige consumptie van te-goed-uitziende-foto’s, laagste-prijs-garanties en twijfelachtige recensies. Daarmee is de vakantie geboekt, op goed geluk.

Vakanties boeken betekent niet dat al gestopt kan worden met werken. Doorgeploeterd wordt er, blik op oneindig, het werkritme uitlevend. Totdat we plotseling, een week of wat vóór de vertrekdatum ontwaken uit deze roes. De vakantie staat voor de deur! Als dit besef begint door te dringen gaat in het hoofd een schakelaar om. Nog een kleine tijd, en dan…! In die kleine tijd voor de vakantie moeten uiteraard nog teveel zaken worden gedaan. Het buffertje aan vooruitgeschoven werk moet weg. Een laatste krachtsinspanning, de laatste stress, dan kan –met een hoofd vol werk- de heenreis aanvaard worden. Een tocht met veel kilometers, files of vertragingen en kinderen die het idee ‘de reis is ook vakantie’ óók niet begrijpen. Na deze tocht wacht het uitpakken en de start van die begeerde vakantie.

Daar zit je dan. In de zon. Geen afspraken, geen werk, zomaar dagenlang alles doen waar je zin in hebt. En vooral niets doen waar je geen zin in hebt. Vaak duurt het even voordat de volle glorie van dat concept ook beleefd wordt. Maar dan heb je ook wat. Lange avonden, barbecues, heerlijke wijnen, boeken, ontbijt met versgehaald brood. Overmoedig worden vrijwillig allerlei activiteiten ondernomen. Grootse sportieve prestaties, overmatige brokken cultuur. Het vakantieleven is goed, totdat de laatste week aanbreekt. De gedachte aan de tijdelijkheid van het bereikte vat post. Koffers worden gepakt en al snel wordt de terugreis aanvaard. In het motto: ‘de terugreis is ook vakantie’ gelooft niemand meer. Thuiskomend in een muf ruikend huis, vergeten waren in de koelkast, begint de terugkeer naar het werkritme. Na een week heimwee naar de vrijheid, begint de sleur weer te trekken. De cirkel is rond.

Tegenstellingen! Natuurlijk de tegenstelling tussen het werkritme en het vakantieritme. Maar ook, veel vaker voorkomend dan je om je heen hoort, de langverwachte vakantie valt gewoon tegen. Hoe komen we deze tegenstellingen voorbij? Voor beide tegenstellingen wat hulp.

Tyler Mason, professor aan de George Mason University beschrijft drie belangrijke valkuilen die kunnen zorgen voor een tegenvallende vakantie:

  1. Materie hoger waarderen dan ervaringen – bewezen is dat mensen op de lange termijn meer waarde hechten aan mooie herinneringen dan aan fysieke bezittingen. Je kunt beter meer op vakantie gaan en meer beleven dan dat geld uitgeven aan materie;
  2. Alles bij het vertrouwde houden  -zelfs als mensen andere horizonten ontdekken, blijven ze te vaak in gewoonten hangen;  ga eens wat anders doen, eet wat anders, ontdek!
  3. Van iedere vakantie verwachten dat die nonstop leuk is – deze te hoge verwachtingen kunnen maar al te snel beschaamd worden, eenvoudigweg omdat op vakantie sneller zaken mis kunnen gaan. Tyler Cowen stelt: “To maximize your happiness, lower your expectations”

Als u de tegenstelling tussen de verwachte en werkelijke vakantie hiermee gepareerd hebt, wordt de tegenstelling tussen het vakantieleven en het werkritme alleen maar groter. Zelfs hier is wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, het PsychologieMagazine vat de aanbevelingen hieruit als volgt samen (tip: per aanbeveling variëren in de korrels zout):

  1. Keer stapsgewijs terug
  2. Wees lief voor jezelf
  3. Omring je met herinneringen
  4. Vergroen uw omgeving
  5. Houd gezonde vakantiegewoontes vast
  6. Schrap slechte gewoontes
  7. Doe nog maar een ding tegelijk

Gewapend met deze kennis hoeft de nieuw ingezette cirkel minder vicieus te zijn. Op naar de volgende vakantie!